NUMERUS

Mapa zasadnicza w układzie PL-2000

Jak powiedziano już przy omawianiu godeł mapy zasadniczej w układzie "1965", kategoria map topograficznych kończy się na skali 1:10 000. Mapy w skali większej są uznawane za tzw. mapę zasadniczą. W przypadku układu "1965" zasady tworzenia i oznaczania arkuszy mapy zasadniczej są naturalnym wydłużeniem szeregu skalowego obowiązującego dla map topograficznych. Natomiast w przypadku układu "2000" jest nieco inaczej, ponieważ w tym układzie nie są wydawane mapy topograficzne. Jest to układ współrzędnych, w którym prowadzona jest tylko mapa zasadnicza. Co prawda układ "2000" wywodzi się matematycznie z układu "1992" stosowanego do map topograficznych, ale oba te układy mają zupełnie odrębne zasady, jeśli chodzi o podział na arkusze map. W układzie "2000" podział sekcyjny oparty jest o współrzędne płaskie, a nie o współrzędne geograficzne, jak to jest w przypadku układu "1992".

Tak więc układ "2000" wymagał stworzenia jakiegoś bazowego arkusza mapy, który podlegałby dalszemu podziałowi. Taką funkcję pełni mapa w skali 1:10 000 o wymiarach 5 x 8 km, ale jest to arkusz czysto teoretyczny (faktyczna mapa zasadnicza zaczyna się od skali 1:5000). Godło teoretycznego arkusza w skali 1:10 000 jest podstawowym, początkowym elementem godła każdej mapy w skali większej, tak więc przyjrzyjmy się, jak ono powstaje.

Godło bazowe tworzy grupa trzech liczb rozdzielonych kropkami:

Przykładowe godło arkusza 1:10 000 ma więc postać 6.172.17 .

Natomiast godło arkusza mapy zasadniczej powstaje przez poszerzenie godła arkusza mapy w skali 1:10 000 cechą wynikającą z podziału tegoż arkusza. Podstawą jest teoretyczny arkusz 1:10 000, a długość godła mapy w skali większej zależy od skali mapy zasadniczej. Podobnie jak w przypadku układu "1965" istnieją tu dwa dozwolone schematy podziału arkusza mapy w skali 1:10 000 w zależności od potrzebnej, docelowej skali wynikowego arkusza mapy zasadniczej.


Pierwszy schemat jest stosowany w celu uzyskania map w skali 1:5000 i jest to prosty podział na 4 arkusze wynikowe. Jest to "krótka ścieżka", ponieważ arkusz w skali 1:5000 nie podlega już dalszym podziałom.


Drugi schemat stosuje się w celu utworzenia arkuszy w skali 1:2000. Jest to podział na 25 części według rysunku obok. Cyfrowe oznaczenia poszczególnych arkuszy 1:2000, figurujące na rysunku, stanowią informację umieszczaną w godle każdej mapy powstałej w wyniku podziału. Ten schemat podziału jest bardziej otwarty, ponieważ każda mapa w skali 1:2000 może podlegać dalszym podziałom.


Arkusz mapy w skali 1:2000 może być następnie podzielony na 4 arkusze w skali 1:1000 (oznaczane jako 1, 2, 3 i 4). A następnie każdy arkusz mapy w skali 1:1000 może być podzielony na 4 arkusze mapy w skali 1:500.

Tak więc przykładowe godła map w układzie "2000" mogą mieć następującą postać:
6.172.17.1 - dla skali 1:5000,
6.172.17.02 - dla skali 1:2000,
6.172.17.02.4 - dla skali 1:1000,
6.172.17.02.4.1 - dla skali 1:500,
pierwsza część każdego z tych godeł o wartości 6.172.17 to oczywiście oznaczenie mapy w skali 1:10 000.

Niezależnie od skali, każdy arkusz mapy ma wymiar 50 x 80 cm, natomiast zakres pokrycia terenu jest następujący:
skala 1:5000 - 2.5 x 4.0 km
skala 1:2000 - 1.0 x 1.6 km
skala 1:1000 - 0.5 x 0.8 km
skala 1:500 - 0.25 x 0.4 km

W powyższych zasadach znajdujemy szereg analogii ze schematem ustalania godeł mapy zasadniczej w układzie "1965".

Ze względu na wzajemne przesunięcie i skręt układów współrzędnych oraz różne, lokalne współczynniki skali, arkusze mapy pochodzące z obu układów nie "wchodzą" jeden w drugi. Zawsze istnieje sytuacja, że arkusz mapy w układzie "2000" obejmuje teren prezentowany na kilku arkuszach mapy tej samej skali w układzie "1965", i vice versa. Aczkolwiek mapy w tej samej skali odpowiadają sobie wymiarem, jednak zawsze istnieje mniejszy lub większy wzajemny skręt oraz przesunięcie arkuszy obu układów w zależności od sumarycznego wyniku kilku elementów wynikających z matematycznych relacji pomiędzy układami współrzędnych.
Przykładem może być sekcja w skali 1:1000 o godle 6.154.28.07.2, która na skorowidzu w układzie "1965" lokuje się w sposób pokazany na rysunku obok (zrzut ekranu z programu GeoKonwerter).

Zobacz także
Program Topo2000 - program do generowania dowolnego arkusza mapy topograficznej w skali 1:10000 w kroju sekcyjnym układu PL-2000 w oparciu o geoportal

Ustalenie wzajemnego pokrycia sekcji mapy zasadniczej pomiędzy układami "2000" i "1965" jest bardzo trudne bez pomocy jakiegoś narzędzia softwaerowego. Umożliwia to na przykład program GeoKonwerter.



zbacz także więcej informacji o tym układzie współrzędnych ...




Godła innych rodzajów map:

Układy "1992", UTM, "1942"

Układ "1965"

Układ "GUGiK 1980"

Przedwojenne mapy WIG

Przedwojenne mapy niemieckie

Mapa zasadnicza w układzie "1965"



Copyright© NUMERUS Wiesław Kozakiewicz www.numerus.net.pl